DOĞAL AFETLERİN EKONOMİK BOYUTU; 343 MİLYAR DOLAR

Türkiye ile ilgili bilgilere de yer verilen rapora göre ülkemizde geçen yıl en fazla ekonomik kayba neden olan afet 290 milyon doları aşan ekonomik maliyeti ile 11 Ağustos 2021'de Batı Karadeniz’de meydana gelen sel felaketi oldu. Bunu 28 - 31 Temmuz 2021’de Türkiye genelinde başlayan orman yangınlarının neden olduğu yaklaşık 232 milyon dolarlık ekonomik kayıp izledi.

Risk, emeklilik ve sağlık konularında veri ve analizlerden faydalanarak profesyonel hizmetler sunan Aon, 2021 yılı Küresel Doğal Afetler Raporu’nu yayınladı. Doğal afetlerin artan sıklık ve şiddetinin küresel çapta neden olduğu ekonomik kayıpları ortaya koyan rapora göre 2021 yılı genelinde 343 milyar dolarlık (~4,7 trilyon lira) bir ekonomik kayıp yaşandı. Bu kaybın 329 milyar doları ise hava durumu ve iklimle ilgili olaylardan kaynaklandı. Büyük afetlerin sayısı bir önceki yıla kıyasla biraz düşse de ekonomik kayıplar 2020 yılına kıyasla arttı. Bu da geçen yılki afetlerin şiddetinin ve yarattığı maliyetin ne kadar büyük olduğunu gözler önüne serdi. Buna karşın ekonomik kayıpların sadece yüzde 38’i sigorta kapsamında karşılandı. 

Türkiye’de en fazla ekonomik kayba neden olan doğal afetler

Raporda geçen yıl Türkiye’de yaşanan doğal afetlerin ekonomiye etkisine de yer verildi. Buna göre Türkiye’nin de içinde yer aldığı Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EMEA) Bölgesi’nde 2021 yılındaki doğal afetlerin neden olduğu ekonomik kayıp 21. yüzyılın ortalamasını da ciddi şekilde aştı. Bölgedeki toplam doğrudan ekonomik hasar 72 milyar doları aşarken bu miktar 2000 – 2020 yılları arasındaki ortalama yıllık kayıptan yüzde 92 daha fazla oldu. Ülkemizde geçen yıl en fazla ekonomik kayba neden olan afet ise 11 Ağustos 2021'de Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel felaketi oldu. Bu felaketin ülke ekonomisine maliyeti 290 milyon doları aştı ve EMEA Bölgesi’nde en fazla ekonomik kaybın yaşandığı 5. büyük doğal afet oldu. Bunu 28 - 31 Temmuz 2021’de Türkiye genelinde başlayan orman yangınlarının neden olduğu yaklaşık 232 milyon dolarlık ekonomik kayıp izledi. 1 - 2 Şubat tarihlerinde İzmir'de başlayan sağanak yağışların neden olduğu sel felaketinin yarattığı ekonomik kayıp 76 milyon doları aşarken 21 Temmuz'da Artvin'in Arhavi ilçesinde akşam saatlerinden itibaren etkili olan aşırı yağış sonucu bölgede yaşanan sel ve su baskınlarının ekonomik maliyeti ise 23 milyon dolar oldu.

“Risklere karşı yapay zekâ ve tahmine dayalı modeller kullanılmalı”

Raporun bulgularını değerlendiren Aon Türkiye Eş CEO'su Ferhan Özay şu açıklamayı yaptı: “Günümüzde dünyamız iklim değişikliğinin artan etkileriyle giderek daha değişken hava koşullarına maruz kalıyor. Tüm ülkeler geçmiş yıllara göre artık rekor kıran aşırı sıcaklıkları, şiddetli yağış ve selleri, kuraklık ve orman yangınlarını daha fazla yaşıyor. Bu afetler can kayıplarına ve maddi hasarlara neden olurken aynı zamanda tedarik zincirlerinde ve çeşitli hizmetlerde kalıcı aksamalara yol açarak ekonomik kaybın büyüklüğünü daha da artırıyor. Felaket olaylarının şiddeti arttıkça, insanların da bu riskleri değerlendirme ve çözüm yöntemlerini yeniden gözden geçirmesi gerekiyor. Alınacak aksiyonlar ise yalnızca geçmiş verilere bağlı olamaz. Değişen bir iklimin değişkenliğini haritalamak için sürekli öğrenen ve gelişen; yapay zekâ ve tahmine dayalı modeller gibi teknolojileri kullanmamız gerekiyor. Bu teknolojiler sayesinde ölçeklenebilir çözümler üretebilir, böylelikle toplumların ve dünyanın giderek değişken hale gelen risklerle daha dayanıklı olmalarını sağlayabilir, daha iyi kararlar alınmasına yardımcı olabiliriz.”

 

Raporda öne çıkan diğer önemli sonuçlar ise şu şekilde:

2020 yılında 416 olan büyük afet sayısı 2021 yılında 401’e düştü. Yaşanan afetlerin 50’sinde milyar dolarlık ekonomik kayıp ortaya çıktı. Temmuz ayında Avrupa’da görülen seller 46 milyar dolarlık ekonomik kayıpla kıtada şu ana kadarki en maliyetli afetler oldu. Şartların yangınların hızla yayılmasına daha uygun hale gelmesiyle orman yangınları daha da arttı. Tehlikeli orman yangınları tüm yılı kapsadığından “yangın mevsimi” kavramı da gündemden düştü. Sigortacılık sektöründe en maliyetli olayların kaydedildiği ülkeler Almanya, Belçika, Avusturya, Lüksemburg ve Çin oldu. 2021 yılı, kara ve okyanus sıcaklıklarının 20. yüzyıl ortalamasının 0,84°C üzerinde olması nedeniyle dünyanın en sıcak altıncı yılı oldu. Dünyada şimdiye kadar güvenilir bir şekilde ölçülen gayri resmi en yüksek sıcaklık, 9 Temmuz 2021'de ABD’nin California eyaletindeki Ölüm Vadisi çölünde 54,4°C olarak ölçüldü.

 

2021 yılında en fazla ekonomik kayba neden olan ilk 10 global afet ise şunlar oldu:

Tarih

Olay

Yer

Ölü Sayısı

Ekonomik Kayıp
(milyar dolar)

Sigortalanan kayıp
(milyar dolar)

27 Ağustos-2 Eylül

Ida kasırgası

ABD, Caribbean

96

75,3

36

12-18 Temmuz

Sel

Batı ve Orta Avrupa

227

45,6

13

1 Haziran–30 Eylül

Mevsimsel Seller

Çin

545

30

2,1

12-20 Şubat

Kış Soğukları (Donma)

ABD, Mexico

235

25

15

1 Ocak–31 Aralık

Kuraklık

ABD

-

9

4,3

13 Şubat

Fukushima Depremi

Japonya

1

8

2,5

5-8 Nisan

Kış Soğukları

Batı ve Orta Avrupa

-

5,6

0,4

10-12 Aralık

Sert Hava Koşulları

ABD

93

5,1

4

17-25 Haziran

Sert Hava Koşulları

Batı ve Orta Avrupa

7

4,9

3,5

1 Ocak-31 Aralık

Kuraklık

Brezilya

-

4,3

0,1

   

Diğer afetler

~9.500

~130 milyar

~49 milyar

   

TOPLAM

~10.500

343 milyar

130 milyar