CHP'li Genç; Bütçe açığı yine vatandaştan kapanıyor

CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen torba kanun teklifinin 8’inci maddesinde yer alan, noterde yapılan sıfır ve ikinci el araç satışlarında binde iki oranında ve en az bin lira noter harcı alınmasına ilişkin düzenlemeye tepki gösterdi. Genç, mevcut vergi politikalarının bütçe açığını kapatma yükünü ağırlıklı olarak tüketim üzerinden finanse ettiğini belirterek, KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüzde 63’e ulaştığını hatırlattı. Araç alım-satımında getirilen yeni harç uygulamasının, halihazırda ÖTV, KDV, motorlu taşıtlar vergisi ve akaryakıt üzerinden vergi ödeyen vatandaşlar için ilave bir mali yük oluşturacağını söyleyen Genç, “Bütçe açığının bedeli tekrar yurttaşa çıkarılıyor” değerlendirmesinde bulundu.

TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri süren Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin 8’inci maddesi, noterde yapılan sıfır ve ikinci el araç satışlarında harç uygulamasının genişletilmesini öngörüyor. Buna göre araç satış ve devrinde satış bedeli üzerinden binde iki oranında ve en az bin lira noter harcı alınacak.

CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, düzenlemeyle ilgili yaptığı konuşmada, araç sahiplerinin halihazırda ÖTV, KDV, motorlu taşıtlar vergisi ve akaryakıt üzerinden yüksek vergi ödediğini belirterek, getirilen yeni harcın vatandaş üzerinde ilave mali yüke yol açacağını söyledi.

CHP’li Genç, konuşmasında şunları kaydetti:

“ON AYDA 1 TRİLYON 440,5 MİLYAR LİRALIK BÜTÇE AÇIĞI VERİLDİ”

“Görüşmekte olduğumuz teklifin 8’inci maddesi, kağıt üzerinde bir ‘noter harcı düzenlemesi’ gibi duruyor ama aslında Hazine’nin bütçe açığını nasıl kapatmayı tercih ettiğini bizlere gösteriyor. 2025 yılının ilk on ayında merkezi yönetim bütçe gideri 11 trilyon 592,5 milyar lira, gelir ise 10 trilyon 152 milyar lira. Yani sadece on ayda 1 trilyon 440,5 milyar liralık bütçe açığı verilmiş durumda. Bu, her ay ortalama 144 milyar lira açık demek.

“100 LİRALIK VERGİNİN YAKLAŞIK 49 LİRASI FATURADAN, MARKET RAFINDAN TAHSİL EDİLİYOR”

Bu açığı nasıl kapatıyorsunuz? 2025 Ocak-Ekim döneminde tahsil edilen 8 trilyon 729 milyar liralık verginin yaklaşık yüzde 49’u KDV ve ÖTV’den gelmekte. Yani toplanan her 100 liralık verginin yaklaşık 49 lirası, fişten, faturadan, pompadan, market rafından tahsil ediliyor. Toplam vergi gelirlerinde dolaylı vergilerin payı yüzde 63, dolaysız vergilerin payı ise yüzde 37. Başka bir ifadeyle; vergi yükünün üçte ikisi gelirine, kazancına göre değil; tükettiği kadar vergi ödeyen yurttaşlarımızın sırtında.

“HAZİNE 2026 BÜTÇESİNDE HARÇ GELİRİ HEDEFİNİ, YÜZDE 62,66 ARTIRARAK 459 MİLYAR LİRAYA ÇIKARDI”

Gelir vergisi toplam vergiler içinde yüzde 26 paya sahipken, kurumlar vergisinin payı sadece yüzde 10. KDV, ÖTV, harçlar, damga vergisi derken bütçenin ana omurgası işçinin bordrosu, kiracının faturası, şoförün deposu üzerinden kurulmuş durumda. Şimdi gelelim harçlara… Hazine ve Maliye Bakanlığının ekim raporuna göre 2024 Ocak-Ekim döneminde harç tahsilatı 154 milyar lirayken, 2025’in aynı döneminde 254 milyar liraya çıkmış. Artış oranı yüzde 65. TÜİK’e göre Ekim 2025’te yıllık enflasyon yüzde 32,87. Yani harçlardaki artış, resmi enflasyonun yaklaşık iki katı. Asgari ücret 2024’ten 2025’e yüzde 30 artırılarak net 22 bin 104 liraya kuruşa çıkarıldı. Vergiler yüzde 50–65 artıyor, harçlar enflasyonun iki katı hızla büyüyor; ücretler ise bu hızın belirgin şekilde gerisinde kalmakta. Bütün dengesizlik işte burada. Üstüne bir de şunu eklemek lazım; Hazine, 2025 bütçesinde harç gelirleri için yaklaşık 282 milyar lira hedef koymuşken, 2026’da bu kalemi yüzde 62,66 artırarak 459 milyar liraya çıkarmayı planlıyor. Bu sıçramanın önemli bir kısmı da bugün görüştüğümüz torba yasadaki yeni harçlarla, özellikle araç satışında getirilen noter harcıyla sağlanmak isteniyor.

“BU VERGİLEME ADALET İLKESİNE AÇIKÇA AYKIRIDIR”

8’inci madde tam da bu resmin mühendislik ayağıdır. Maddeyle, noterde yapılan sıfır araç tescillerinden ve tescilli ikinci el araçların satış ve devrinden, satış bedeli üzerinden binde 2 oranında noter harcı alınıyor; üstelik ‘asgari bin liranın altına düşmemek üzere’. Teklifin etki analizinde, 2024 yılında 9,2 milyon ikinci el, 1,3 milyon da sıfır araç satışı yapıldığı, bu hacim üzerinden 2026 yılı için yaklaşık 13,1 milyar lira ek gelir öngörüldüğü yazıyor. Yani Hazine diyor ki: ‘Araç alım satımında noter masasına oturan her vatandaştan biraz daha alacağım; buradan da 13 milyar lira devşireceğim.’ Bu noktada 8’inci maddede yapılan şeyi şöyle okuyorum; zaten ÖTV ödenmiş, üzerine KDV ödenmiş, her yıl motorlu taşıtlar vergisi ödeyen, akaryakıtta tekrar ÖTV ve KDV’ye maruz kalan bir araç sahibi, şimdi bir de aracını satarken ‘noter harcı’ adı altında ikinci bir taşıt alım vergisine tabi tutulmakta. Bu vergileme adalet ilkesine açıkça aykırıdır. Aynı ekonomik varlık üzerinden, ömrü boyunca defalarca vergi almaktasınız ama iş kurumların, yüksek karlı şirketlerin, servetin vergilendirilmesine gelince aynı iştah ortadan kayboluyor.

“BÜTÇE AÇIĞINI KAPATMANIN ADRESİNİ YURTTAŞIN CEBİNDE DEĞİL, AYRICALIKLI KESİMLERİN BİLANÇOSUNDA ARAYIN”

Bütçe açığını, otomobil sahibi orta sınıfın noter masasına yeni bir vergi koyarak kapatamazsınız. Vergi adaletini, zaten ÖTV ve KDV altında ezilen araç alıcısına ikinci bir taşıt alım vergisi getirerek sağlayamazsınız. Vergi sistemini daha da dolaylı, daha da adaletsiz, daha da parçalı hale getiren bir düzenlemeyi kabul etmiyoruz. Kaynağı; kayıt dışılığı azaltarak, servet ve kar üzerinden adil vergilemeyle, lüks tüketimden, yüksek ranttan almanız gerekirken; siz yine en kolay yolu seçiyor, noter masasında, fişte, pompadan vatandaşa uzanıyorsunuz. Biz bu maddeye ve teklifin tümüne ‘hayır’ diyoruz ve iktidarı, bütçe açığını kapatmanın adresini bir kez olsun yurttaşın cebinde değil, ayrıcalıklı kesimlerin bilançosunda aramaya davet ediyoruz.