Marmara için kritik eşik: 'Depremin vakti geldi, geçiyor!'

Bursa'nın Gemlik ilçesinde meydana gelen 4,3 büyüklüğündeki depremin ardından Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek’ten dikkat çeken bir açıklama geldi. Perinçek, olası büyük Marmara Depremi ile ilgili CGTN Türk'e endişe verici değerlendirmelerde bulundu.

Bursa’nın Gemlik ilçesinde meydana gelen 4,3 büyüklüğündeki deprem, İstanbul ve çevre illerde de hissedildi. Sarsıntının ardından akıllara olası Büyük Marmara Depremi geldi.

Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek, yaşanan depreme ilişkin CGTN Türk'e dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Perinçek, "Büyük Marmara Depremi'nin vakti geldi, hatta geçti" ifadelerini kullanarak bölgedeki riskin altını çizdi.

"Beklenen büyük depremin zamanı geldi"

Gemlik'teki depremin Kuzey Anadolu Fayı'nın orta kolunda gerçekleştiğini söyleyen Doğan Perinçek, fay hattıyla ilgili şu noktalara değindi:

"Şu anda meydana gelen depremler, Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kolunda gerçekleşiyor. Bu fay hattının üç ana kolu bulunuyor:

1.            Kuzey Kol: Bu en tehlikeli hattır. İzmit Körfezi’nden başlayarak Adalar civarından geçip Tekirdağ güneyinden karaya çıkıyor.

2.            Orta Kol: İznik Gölü, Gemlik, Bandırma, Erdek, Biga, Çan ve Bayramiç hattını takip eder. Bu kol Biga ve Çan üzerinden Çanakkale’ye, Bandırma ise Balıkesir'e bağlıdır.

3.            Güney Kol: Edremit Körfezi çevresinden geçer.

En tehlikeli olan kuzey koldur. Bu hatta depremler yaklaşık 250 yılda bir tekrar eder. Orta kolda ise bu periyot biraz daha uzundur; 300, 400 hatta 500 yıl olabilir. Güney kolda ise depremler yaklaşık 300 yılda bir tekrar eder.

Örneğin, güney kolda Gönen'de 1953 yılında büyük bir deprem olmuştur. Bu bölge için büyük bir depremin yeniden olması için yeterli zaman henüz geçmedi.

Ancak kuzey kolda, yani Marmara Denizi içinde, son büyük deprem 1766 yılında gerçekleşti. Yani bu kol için beklenen büyük depremin zamanı geldi. 1766 yılında iki büyük deprem meydana geldi: biri Orta Marmara’da, diğeri ise Tekirdağ açıklarında, Batı Marmara’da olmuştur."

"Eğer yakın zamanda büyük bir deprem olacaksa...."

Doğan Perinçek, olası büyük bir depremin hangi bölgelerde gerçekleşebileceğini anlattı:

"Geçtiğimiz aylarda da Orta Marmara’da, Silivri ve Marmara Ereğlisi açıklarında bir deprem yaşandı. Bu bölge, 1766’daki depremin de merkezlerinden biriydi. Aynı yıl, Tekirdağ civarında ikinci bir büyük deprem daha yaşanmıştı.

Buna yabancı değiliz. Örneğin, 1999 yılında 34 ay arayla iki yıkıcı deprem yaşamıştık. 2023 Şubat depremlerinde ise bir ay içinde üç büyük deprem yaşandı. Hatta 6.6 büyüklüğünde iki deprem daha oldu, yani toplamda beş büyük depremden söz ediyoruz.

Dolayısıyla, Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kolunda da peş peşe büyük depremler yaşanabilir. Büyük bir deprem, Marmara Denizi içinde, Marmara Adası ile Tekirdağ arasında gerçekleşebilir. Bir diğeri ise daha güneyde, Gemlik-Bandırma-Biga-Çan-Bayramiç hattında olabilir.

Gemlik Körfezi’nin aktif olduğunu biliyoruz. Geçen yıl da burada beşin üzerinde depremler yaşandı; adeta bir deprem fırtınası oldu. Burası ciddi anlamda hareketli bir bölge.

Ben bu bölgeyi hem Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey kolu, hem de orta kolu açısından önemsiyorum. Gemlik civarında meydana gelen depremlerin, enerjiyi batıya – yani Bandırma ve Biga yönüne – aktardığını düşünüyorum. Aynı şekilde, kuzey kolda Silivri açıklarında olan son depremden sonra da enerjinin batıya, Tekirdağ önlerine yönlendiği kanaatindeyim.

Sonuç olarak, her iki kolun enerjisinin de batıya ve güneybatıya – Bandırma ve Biga dolayına – yönlendiğini düşünüyorum. Eğer yakın zamanda büyük bir deprem olacaksa, bu iki bölgeden biri olasılıkla Gemlik-Bandırma-Biga hattında, diğeri ise Tekirdağ açıklarında, yani Marmara Adası ile Tekirdağ arasında gerçekleşebilir."

"Bu konuda ciddi anlamda endişeliyim"

Geçmişte yaşanan depremlerin günümüzde gerçekleşebilecek depremler için örnek teşkil ettiğini söyleyen Perinçek, 'depremin vakti geldi de geçiyor' dedi:

"Geçmişte bu bölgelerde birçok antik kentimiz vardı. Örneğin, Biga yakınlarında Parion Antik Kenti, Erdek yakınlarında Kyzikos (Krizos) Antik Kenti, Marmara Ereğlisi yakınlarında ise Perinthos Antik Kenti bulunuyor. Bu antik kentler tarih boyunca defalarca depremlerle yıkılsı.

Bunu neden söylüyorum? Çünkü geçmişteki depremlere bakarak fayların davranışlarını anlamaya çalışıyoruz. Örneğin, Kuzey Anadolu Fayı’nda depremlerin ortalama 250 yılda bir tekrarlandığını söylüyoruz. Bu elbette bir ortalama; 200 yıl da olabilir, 300 yıl da. Ancak şu anda Kuzey Kolu’nun Marmara Denizi'nin batısındaki segmentinde, yani batı Marmara'da, bu sürenin üzerine çıkmış durumdayız. Yani depremin vakti geldi, hatta geçiyor diyebiliriz.

"Büyük Marmara Depremi" demek daha doğru olur; çünkü "İstanbul Depremi" ifadesi yanıltıcı olabilir. Depremin merkez üssü Marmara Denizi'nin ortasında veya batısında olabilir. Bu nedenle Marmara Depremi demek daha yerinde bir tanımdır.

Bu deprem gerçekleştiğinde ilk olarak Tekirdağ, ikinci sırada Çanakkale ve Bursa, üçüncü sırada ise İstanbul etkilenecek diye düşünüyorum.

Öte yandan, Gemlik’te dün ve bugün meydana gelen depremler beni açıkçası endişelendiriyor. Geçen yıl da benzer şekilde Gemlik Körfezi’nde depremler yaşanmıştı. Şimdi bu son depremleri de dikkate aldığımızda, bu hareketliliğin daha batıdaki Bandırma, Erdek ve Biga civarındaki fay hatlarını tetikleyebileceğini, onlara enerji transfer ettiğini düşünüyorum.

Bu nedenle çok açık bir şekilde belirtmek isterim: Endişeliyim. Bu konuda ciddi anlamda endişeliyim."