Üniversiteler artık 3 yılda bitirilecek! Uygulama gelecek yıl başlıyor

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) koordinasyonunda bazı üniversitelerin rektörleri ile sektör temsilcilerinden oluşan “Üniversite-Sektör İşbirliği Komisyonu”, YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar başkanlığında Ankara’da bir araya geldi. Toplantıda, işyeri temelli eğitim modelleri, OSB-MYO uygulamaları, stajların yeniden yapılandırılması ve 3 yılda üniversite bitirme imkânı gibi başlıklar ele alındı.

Özvar, özellikle organize sanayi bölgeleri içinde yer alan meslek yüksekokullarının (OSB-MYO) mezunlarında görülen yüksek istihdam oranlarının, bu modelin ne kadar etkin olduğunu açıkça ortaya koyduğunu söyledi. Bu yapının hem öğrenciler hem de işverenler için “kazan-kazan” modeli sunduğunu ifade etti.

OSB-MYO modeli tüm organize sanayi bölgelerine yayılacak

YÖK Başkanı Özvar, OSB-MYO modelinin yalnızca belirli bölgelerde değil, Türkiye’nin tüm organize sanayi bölgelerinde uygulanabilir hale getirilmesini hedeflediklerini belirtti.

YÖK ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) arasında imzalanan protokol ile TOBB’un geniş sektörel ağı ile üniversitelerin akademik kapasitesinin bir araya getirildiğini hatırlatan Özvar, bu sayede meslek yüksekokullarının istihdam odaklı, dinamik ve sektörle iç içe çalışan kurumlar haline dönüşeceğini dile getirdi.

Benzer bir işbirliğini İstanbul Sanayi Odası (İSO) ile de yürüttüklerini anımsatan Özvar, İSO üyelerinin üniversitelerle birlikte geliştirdiği Ar-Ge ve Ür-Ge projelerinin, Türkiye sanayisinin bilgi temelli üretim kültürünü güçlendirdiğini vurguladı. Bu ilişkileri kurumsal bir çerçeveye oturtmak istediklerini belirterek, projelerin takibini yapmak, sektörel ihtiyaçlara göre eşleştirmeler gerçekleştirmek ve akademik bilgi birikimini sanayiye aktaran ortak platformlar kurmayı hedeflediklerini söyledi.

Stajlar işyeri temelli mesleki eğitime dönüştürülecek

Özvar, ön lisans ve lisans öğrencilerine yönelik işyerinde uygulamalı eğitim modelinin yaygınlaştırılmasının, gündemlerindeki en önemli başlıklardan biri olduğunu ifade etti.

Bugüne kadar amacına tam olarak hizmet etmeyen veya verimsiz kalan staj uygulamalarını, yeni dönemde “işyeri temelli mesleki eğitim” modeline dönüştüreceklerini açıkladı. Özvar, bu sayede öğrencilerin yalnızca sınıfta değil, doğrudan iş hayatının içinde deneyim kazandığını, böylece daha donanımlı, üretken ve istihdam odaklı bireyler haline geldiğini belirtti.

Bu kapsamda, Konya, Gaziantep, İstanbul, Bursa, Kocaeli, İzmir ve Ankara olmak üzere 7 ilde pilot uygulamaların başlamak üzere olduğunu bildirdi. Bu illerde üniversitelerin öğrenci kapasiteleri, işletmelerin üretim ve istihdam potansiyelleri gibi verilerin detaylı biçimde incelendiğini, envanter çalışmalarının kısa sürede tamamlanacağını açıkladı.

Özvar, ilk aşamada 7 ilde başlatılacak uygulamalı eğitim modelini, elde edilecek sonuçlara göre kısa süre içerisinde tüm ülkeye yaygınlaştırmayı arzu ettiklerini söyledi.

20 günlük staj yerine 3+1, 2+2 ve 7+1 modelleri

YÖK Başkanı, işyeri temelli eğitim modelinin en önemli unsurlarından birinin staj uygulamaları olduğunu vurguladı. Bu kapsamda:

Lise öğrencileri tercihten önce üniversiteli oluyor

Lise öğrencileri tercihten önce üniversiteli oluyor

    Kısa ve verimsiz 20 günlük stajların yerine,

    Meslek yüksekokullarında 3+1 veya 2+2,

    Lisans programlarında ise 7+1 veya 6+2 gibi uygulama ağırlıklı modellerin yaygınlaştırılacağını

belirtti.

Özvar, programların niteliğine göre şekillenen bu modellerle, öğrencilerin çok daha uzun süre işyerlerinde mesleki tecrübe kazandığını, üretim süreçlerini yakından tanıdığını ve mezun olur olmaz istihdama daha hızlı geçebilme imkânına kavuştuğunu aktardı.

Bu yapının, aynı zamanda sektörel ihtiyaçlara hızlı uyum sağlayan dinamik bir eğitim ekosisteminin oluşmasına katkı sunduğunu ifade etti.

“Bu, büyük bir dönüşümün habercisidir”

İşverenlerin zaman zaman dile getirdiği “ara eleman bulma” sıkıntılarına da değinen Özvar, ortaya çıkan beceri açığının nedenlerinin doğru analiz edilmesi gerektiğini söyledi.

Bu tabloda;

    Demografik değişim,

    İş dünyasının dönüşen ihtiyaçları,

    Yeni mesleklerin ortaya çıkışı,

    Çalışma hayatındaki beklentilerin değişmesi

gibi faktörlerin etkili olduğunu dile getirdi. Sorunu yalnızca üniversitelerdeki öğrenci sayıları ve mezuniyet rakamlarıyla açıklamanın isabetli olmayacağını vurguladı.

Özvar, “Konu, istatistik verilerle sınırlı bir mesele değildir. Bu, büyük bir dönüşümün habercisidir.” değerlendirmesini yaptı. YÖK olarak amaçlarının, tüm ekosistemi bu değişime ayak uyduracak şekilde yeniden yapılandırmak olduğunu söyledi.

Ulusal beceri havuzu vurgusu: Kamu, üniversite ve özel sektör birlikte çalışacak

Erol Özvar, kamu, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte hareket etmesi gerektiğini belirterek, Türkiye’nin “ulusal beceri havuzunu” genişletmesinin ve zenginleştirmesinin önemine işaret etti.

Gençlerin geleceğin mesleklerine hazırlanmasının ve çalışanların yetkinliklerinin sürekli güncellenmesinin artık genel bir zorunluluk haline geldiğini ifade etti.

Üniversite 3 yılda bitebilecek: Uygulama gelecek yıl başlıyor

Toplantıda en dikkat çeken başlıklardan biri, üniversiteyi 3 yılda tamamlama imkânına ilişkin açıklama oldu. YÖK Başkanı Özvar, üniversitelerde isteyen ve başarılı olan öğrencilerin 3 yılda mezun olabilmesine yönelik yeni bir uygulama üzerinde çalıştıklarını açıkladı.

Özvar, “Biz YÖK olarak üniversitelerimizle beraber, şartlarını taşıyan ve başarılı olan öğrencilerimizin daha kısa sürede yükseköğretimi bitirmeleri ve mezun olabilmelerinin önünü açmak istiyoruz. Başarılı olan, isteyen daha erkenden okulunu bitirebilmeli.” dedi.

Bu çerçevede:

    Önemli olanın programların çıktılarının ve müktesebatının öğrenci tarafından tam olarak alınması, test edilmesi ve teslim edilmesi olduğunu,

    Amaçlarının öğrencinin alacağı becerilerin bir kısmını müfredat dışına çıkarmak değil,

    Aynı müfredatı veya güncellenmiş müfredatı daha kısa sürede tamamlayabilecek öğrencilerin önünü açmak olduğunu vurguladı.

Özvar, “Yapmaya çalıştığımız esas olarak budur.” diyerek, öğrencilerin program gerekliliklerini eksiksiz yerine getirmesinin temel ilke olduğunun altını çizdi.

YÖK Başkanı, bu çalışmaların önümüzdeki yıldan itibaren hayata geçirileceğini belirterek, üniversitelerde başarılı ve belirli kriterleri sağlayan öğrencilerin 3 yılda mezun olabilmesine imkân tanıyacak düzenlemelerin devreye alınacağını kaydetti.

Bu yeni modelle, üniversite eğitiminde esneklik ve performans odaklı bir yapıya geçileceği, hem istihdama erken katılımı hem de nitelikli insan kaynağının hızla sisteme kazandırılmasını sağlayacak bir sürecin başladığı ifade edildi.