Kur Korumalı Mevduatın Hazineye Maliyeti Belli Oldu! Mahfi Eğilmez Açıkladı

Ekonomist Mahfi Eğilmez, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemine ilişkin dikkat çekici bir analiz paylaştı. Eğilmez’in hesaplamalarına göre, 23 Ağustos 2025 itibarıyla tamamen sona eren KKM’nin Hazine ve Merkez Bankası’na getirdiği toplam yük en az 58,9 milyar doları buldu. Ancak bu rakama vergi kayıpları, TCMB’nin dolaylı zararları ve carry trade etkileri dâhil değil. Bu nedenle gerçek maliyetin çok daha yüksek olduğu vurgulandı.

KKM’nin Başlangıcı ve İşleyişi

KKM uygulaması, Aralık 2021’de Merkez Bankası’nın faiz indirimleri sonrasında hızla artan döviz talebini dengelemek amacıyla devreye alındı. Sistemin işleyişi, vade sonunda kur farkı ile faiz getirisi karşılaştırılarak yatırımcıya daha yüksek olan tutarın ödenmesi esasına dayanıyordu. Bu mekanizma, kısa sürede Hazine ve TCMB üzerinde büyük bir yük yarattı.

Eğilmez’in hesaplamasına göre KKM, 2022’de bütçeye 92,5 milyar TL, 2023’te ise 59,5 milyar TL ek yük getirdi. Bu tablo, Hazine’ye toplamda 8,7 milyar dolarlık doğrudan maliyet olarak yansıdı. TCMB tarafında ise tablo daha ağır oldu. Merkez Bankası’nın 2023’te 818,2 milyar TL, 2024’te 700,4 milyar TL zarar açıklaması üzerine bu kayıpların yüzde 90’ının KKM kaynaklı olduğu varsayımıyla yapılan hesaplamada, TCMB’nin yükü 50,2 milyar dolara ulaştı.

Vergi Kayıpları ve Dolaylı Zararlar

Analizde dikkat çeken noktalardan biri, mevcut hesaplamalara vergi kayıpları ve dolaylı zararların dahil edilmemiş olması. KKM kapsamında faiz ve kur farkı gelirlerinden vergi kesintisi yapılmaması, TCMB’nin bütçeye kâr payı aktaramaması ve Hazine’nin bu nedenle ek borçlanmaya gitmesi gibi faktörler hâlâ rakamlara yansımış değil. Eğilmez’e göre bu durum, toplam maliyetin görünenden çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.

KKM sistemine yeni hesap açılışı 23 Ağustos 2025 itibarıyla durdurulmuş olsa da, halen 440,5 milyar TL yani yaklaşık 10,9 milyar dolar tutarında bakiye bulunuyor. Bu nedenle sistemin maliyet oluşturmaya devam ettiği belirtiliyor. Eğilmez, önümüzdeki aylarda bu rakamın daha da artabileceği uyarısında bulundu.

“Dünyada Emsali Yok”

Eğilmez, KKM’nin sağladığı getirilerin olağanüstü boyutlarda olduğuna dikkat çekti. Örnek olarak, bir kişinin sistem üzerinden bir yılda yüzde 34’e varan dolar kazancı elde edebildiğini belirterek, “Böyle bir dolar faizini dünyanın hiçbir yerinde bulmak mümkün değildir” ifadelerini kullandı.

Eğilmez, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın KKM ödemelerini ayrıntılı şekilde açıkladığını hatırlatarak, Merkez Bankası’ndan da aynı şeffaflığı beklediğini söyledi. Ona göre, TCMB’nin yaptığı ödemelerin kamuoyuna açıklanması, hem şeffaflık hem de hesap verilebilirlik açısından büyük önem taşıyor.