SER Akademi, 2025 Türkiye SER Akademi Genel Müdürü Dr. Ömer Özdinç, Ar-Ge ve İnovasyonda Kadın İş Gücü Raporu’nu dördüncü defa yayınladıklarını belirterek,  Türkiye’de kadınların Ar-Ge ve inovasyon ekosistemindeki rollerini ele alan raporda dikkat çeken detayları şöyle sıralıyor:

SER Akademi, 2025 Türkiye Ar-Ge ve İnovasyonda Kadın İş Gücü Raporu’nun dördüncüsünü yayınladı. Rapor, kadınların genel istihdamdaki konumlarından başlayarak, Ar-Ge personeli içindeki yerlerine, yüksek teknoloji sektörlerindeki ve buluş sahipliğindeki kadın oranlarına kadar kapsamlı bir analiz sundu. 

SGK’lı Kadın Çalışanlarda Artış Oranı Erkeklerin 4 Katı Oldu 

2024’te Türkiye’de 4A kapsamındaki toplam SGK’lı kadın sayısı, 157 binlik artışla 5 milyon 692 bine yükseldi. Erkeklerde ise yalnızca 38 binlik bir artış yaşandı ve sayı 10 milyon 910 bine çıktı. Kadınların toplam içindeki oranı 33,7’den 34,3’e çıktı.

Kadın Girişimci Sayısı Arttı, Erkek Girişimci Sayısı Azaldı 

SGK verilerine göre girişimci olarak sigorta kaydını yapan kadınların sayısı 2024’te 9.604 artarak 604.292’ye ulaştı. Bu kapsamdaki erkeklerin sayısı ise 51 gibi küçük bir azalmayla 2.489.540’e düştü. Böylelikle toplam içindeki kadın oranı 23,9’dan 24,3’e çıktı.

Kadın İstihdamının En Yoğun Olduğu Sektör Eğitim Sektörü Oldu 

Toplam çalışanlar içinde kadın oranı dikkate alındığında kadın istihdamının en yoğun olduğu sektör 68’lik oranla eğitim sektörü olurken ikinci sırayı 63’lük oranla sağlık sektörü aldı. En düşük kadın istihdam yoğunluğu ise madencilik, inşaat ve havacılık imalatı sektörlerinde görüldü.

Türkiye OECD Ülkeleri Arasında Kadınların İstihdama Katılım Oranında Son Sırada 

Son yıl verilerine göre 15-64 yaş kadın nüfusu içinde çalışanların oranı 34,4’ten 35,5’e yükselmesine rağmen bu oran OECD ülkeleri içinde en düşük oran oldu. Türkiye’ye en yakın ülke olan Kosta Rika’da bile bu oran 45,1 şeklinde gerçekleşti. OECD ülkeleri içinde birinci sıraya İzlanda (81,3), ikinci sıraya Hollanda (78,9), üçüncü sıraya ise İsviçre (76,8) yerleşti.

Yükseköğretimde Her İki Araştırmacıdan Biri Kadın 

Türkiye’deki Ar-Ge çalışanları dikkate alındığında ise özel sektör, kamu ve yükseköğretim sektörlerinden en yüksek kadın istihdam oranına sahip sektörün 48’le yükseköğretim olduğu görüldü.  Kamuda bu oran 30 iken özel sektörde bu oran 28 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıla göre özel sektör kadın Ar-Ge personel sayısını 11 artırırken yükseköğretim 2 artırdı. Kamu ise 11 düşürdü.

Ar-Ge Personeli Kadınların Oranını En Çok Artıran Sektör Yazılım Oldu 

Özel sektör içinde kadın Ar-Ge personeli sayısını en çok artıran sektör, yazılım sektörünün ağırlıkta olduğu Bilgi ve İletişim sektörü oldu. Bilgi ve İletişim sektörü kadın Ar-Ge personeli sayısını 2.427 artırırken; onu 1.860’lık artışla imalat sektörü takip etti.

İlaç Ar-Ge’si Kadınlara Emanet

İmalat sektörü içinde kadın istihdamının en yoğun olduğu sektörün ilaç imalat sektörü olduğu görüldü. İlaç imalat sektöründeki Ar-Ge personelinin 62’si kadınlardan oluştu. Yine en yoğun kadın Ar-Ge personeline sahip bir diğer sektör 53’le Gıda sektör oldu. Makine imalat sektörü ise 16’lık Ar-Ge kadın personel istihdamıyla en düşük yoğunluğa sahip sektörlerden biri oldu.

Yüksek Teknoloji Sektörleri Arasında Araştırmacı Kadın İstihdamını En Çok Artıran Sektör Havacılık Oldu

Yüksek teknoloji sektörlerinde kadın Ar-Ge personelini en çok artıran sektör havacılık imalatının yoğunlukta olduğu “Diğer Ulaşım Araçları” sektörü oldu. 39’luk artışla ilk sırada yer alan havacılık sektörünü 3,4’lük artışla ilaç imalat sektörü takip etti. Elektronik sektöründe ise genel düşüşe paralel olarak Ar-Ge personeli kadın sayısında da 9’luk bir düşüş gerçekleşti.

PCT Patent Başvurularında Kadın Buluş Sahipliği Oranında Türkiye OECD Ülkeleri Arasında 6. Sırada

2024 verilerine göre patent başvurularındaki buluş sahipleri içindeki kadınların oranı dikkate alındığında Türkiye bir önceki yıldaki 22,9’luk oranını 26’ya çıkararak OECD ülkeleri arasında 6.’lığa yerleşti. Birinci sırayı 33,7 ile Polanya, ikinci sırayı 33,2 ile Portekiz, üçüncü sırayı da 28,4 ile Şili aldı. Son üç sıraya ise İzlanda (8,3), Avusturya (9,3) ve Norveç (11) yerleşti.