İklim değişiklikleri ile ilgili endişeleri rüyalarınızda gördüğünüz oluyor mu? Ya da gün ortasında aniden iklim kaygıları nedeniyle ağlayan biriyle karşılaştınız mı? Çağın psikolojik problemleri arasında yer alan ve özellikle çocuklarda da görülmeye başlanan bu durumun adı: Eko-anksiyete…

Dünya genelinde giderek daha fazla insanı endişelendiren konuların başında iklim değişikliği geliyor. Bilimsel araştırmalar, iklim değişikliğinin dünya, dolayısıyla insan yaşamı için ciddi olumsuz etkileri olduğunu ve gelecekte daha da büyük sorunlara yol açabileceğini gösteriyor. Bazı insanlarda derin bir kaygı ve endişe duygusu uyandıran bu duruma, "iklim değişikliği anksiyetesi" veya "eko-anksiyete" deniyor.

Belirtileri Nelerdir?

LifeClub Sağlıklı Yaşam Hizmetleri’nden Uzm. Klinik Psikolog Cansu Karaman, eko-anksiyetenin belirtilerini şöyle anlattı: “Eskiden çok da üzerinde durulmayan iklim değişikliği artık hepimizin hayatında yer bulabiliyor. Teknoloji ve sanayide yaşanan gelişmelerle birlikte çevreye duyarsız kitlelerin yaptığı tahribatlar her gün haberlerde karşımıza çıkıyor. Eko-anksiyete konusunda herkesin bilgisi olmasa da, çöle yağan kar ya da son yüz yılın en sıcak günü haberleri herkes tarafından biliniyor. Öte yandan haberlerin bununla sınırlı kalmayacağı, iklim değişiklikleri nedenli yaşanan afetlerle can kaybı, iş kaybı yaşanabileceği endişesi de tetikleniyor.

Eko-anksiyete, genellikle; sürekli endişe ve huzursuzluk hali, uyku sorunları, odaklanma güçlüğü, çaresizlik hissi, fiziksel belirtiler (baş ağrısı, mide problemleri), sosyal geri çekilme, geleceğe dair karamsarlık gibi belirtilerle kendini gösteriyor.

Tehlikeli Sonuçları Olabilir

Eko-anksiyetenin tehlikeli psikolojik sonuçlara sebep olacağına dikkat çeken LifeClub Uzm. Klinik Psikoloğu Cansu Karaman, “Yapılan çalışmalar iklim değişikliklerinin akut ve kronik sonuçları olarak travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, anksiyete ve intihar girişiminin gelişebileceğini göstermiştir. İklim değişikliğine bağlı olarak gelişen sel, heyelan gibi durumlar sonrası travma sonrası stres bozukluğu gelişebilir, hava sıcaklıklarında artışa bağlı duygu durum dalgalanmaları görülebilir ve yaşanan maddi kaynak sıkıntısı sonucu uzun süren endişe hali gelişerek intihar ve şiddet olaylarını artırabilir” dedi.

Nasıl Baş Edilir?

Uzm. Klinik Psikolog Cansu Karaman, eko-anksiyete ile başa çıkmanın 6 yolunu şöyle sıraladı:

1. Bilgi ve Farkındalık: Konu hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir, ancak aşırı bilgi yüklemesinden kaçınmak gerekir. Kişi, güvenilir kaynaklardan bilgi alarak, endişelerini artıracak yanlış bilgilerden kaçınmalıdır.
2. Eyleme Geçmek: Küçük de olsa, bireysel olarak yapabilecek; geri dönüşüm, enerji tasarrufu, çevre dostu ürünler kullanma gibi eylemler hem çevreye katkı sağlar hem de anksiyeteyi azaltır.
3. Destek Grupları: Benzer endişelere sahip insanlarla konuşmak, destek gruplarına katılmak ve deneyimleri paylaşmak rahatlatıcı olabilir.
4. Profesyonel Yardım: Eğer anksiyete kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiliyorsa, bir psikolog veya terapistten profesyonel yardım almak gerekir.
5. Doğaya Temas Etmek: Doğada zaman geçirmek, doğa ile yeniden bağlantı kurmanıza ve rahatlamanıza yardımcı olabilir. Doğanın rahatlatıcı etkisinden her zaman faydalanmak gerekir.
6. Meditasyon ve Mindfulness: Uzmanlar eşliğinde doğru olarak yapılacak meditasyon ve mindfulness teknikleri, anksiyeteyi azaltmada etkili olabilir.