Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından her hafta cuma günü mesai bitiminde yayımlanan Detaylı İlaç Listesi, ilaç şirketleri, ecza depoları ve eczacılar tarafından yakından takip ediliyor. Yeni ilaçların dahil edilmesi veya listeden çıkarılması, sabit kur değişimi, referans ülke değişikliği gibi sebep olarak da yıllık olarak güncellenen liste, Türkiye ilaç pazarına dair ipuçları sunuyor. Bu ipuçlarını ortaya çıkarmak ve Türkiye ilaç pazarının yıldan yıla nasıl değişim yaşadığını tespit etmek için harekete geçen ECONiX Araştırma, 2023 Yılı Detaylı İlaç Listesi Analizi’ni yayımladı.

Türkiye, Doğu Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetler’de kamu ve akademik kurumlara, ilaç, tıbbi malzeme ve sağlık hizmeti sağlayıcılarına pazara erişimi, sağlık ekonomisi, iş geliştirme gibi alanlarda araştırma, analiz ve danışmanlık hizmetleri sunan ECONiX Araştırma’nın raporu, aktif ürünler listesinde orijinal ve jenerik ürünler olmak üzere iki farklı temel kriter üzerinden incelendi.

Orijinal ve jenerik ilaçların depocuya satış fiyat ortalaması farkı 81 oldu

ECONiX'in geliştirdiği tıbbi pazar analiz platformu Econalix veritabanı kullanarak yapılan ve toplamda 5.840 ilacın incelendiği araştırmada ilaçların orijinal veya jenerik olma durumlarına, depocuya satış fiyatlandırmasına ve referans fiyatlandırmasına bakıldı. Rapora göre depocuya satış fiyat ortalaması orijinal ilaçlarda 8.724 TL, jenerik ilaçlarda ise 1.623 TL olarak belirlendi. İki ilaç türünün depocuya satış fiyat ortalamaları arasındaki fark ise 81,39 olarak tespit edildi.

Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan ECONiX Araştırma Yönetim Ekibinden Öznur Seyhun, “ECONiX olarak geliştirdiğimiz Econalix platformumuzda, Detaylı İlaç Listesi'nin haftalık ve günlük değişimleri takip edilebiliyor. 29 Aralık 2023'teki son listeyi analiz ederek oluşturduğumuz araştırmada, depocuya satış kaynak fiyat ortalaması orijinal ilaçlarda 529 Euro, jenerik ilaçlarda 149 Euro olarak hesaplandı. İki değer arasındaki farkın ise 71,79 olduğu görüldü” dedi.

 Türkiye ilaç fiyatı belirlerken en çok Yunanistan’ı referans alıyor

Yayımlanan analizde, orijinal ilaçların fiyatlandırılmasına referans alınan ülkeler arasında Yunanistan’ın 20,5’lik oranla en yüksek payı aldığı, Yunanistan’ı Fransa, İtalya ve İspanya’nın izlediği belirtildi. Resmi referans ülkeler arasında yer almayan ülkelerde ise 9,5 ile Almanya, 3,8 oranla İsviçre öne çıktı. Öte yandan orijinal ilaçlarda depocuya satış fiyat ortalaması en yüksek olan ülke 22.672 TL ile İsviçre olurken, en düşük olan ülke 930 TL ile İspanya oldu. Aynı durumun, jenerik ilaçlar için de geçerli olduğu görüldü.

Jenerik ilaçların fiyatlandırılmasında da benzer bir tablonun ortaya çıktığını söyleyen ECONiX  Araştırma danışmanlarından Ekin Begüm Özdemir, "Yunanistan, jenerik ilaç fiyatlandırmasındaki referans ülkeler arasında 26,8 ile başı çekti. Yunanistan'ı Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz izliyor. Resmi referans ülkeler arasında yer almayan ülkeler de yine Almanya ve İsviçre” diye konuştu.

“İlaç piyasasındaki değişimlere ışık tutacağız”

2022 ve 2023 karşılaştırılması yapıldığında orijinal ve jenerik ilaçların depocuya satış fiyat ortalamasında yaklaşık iki katlık bir artış gözlemlediklerine dikkat çeken ECONiX Araştırma Kurucusu ve Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya, “ECONiX Araştırma olarak geliştirdiğimiz ve KOSGEB tarafından da desteklenen pazar analizi platformumuz Econalix, sağlık pazarını yakından takip eden tüm paydaşların beklentilerine anlaşılır bir arayüzle yanıt veriyor. Platformumuzun gücüyle ortaya çıkardığımız 2023 Detaylı İlaç Listesi Analizi’ni her yıl yayımlayarak, Türkiye ilaç piyasasındaki değişimlere ışık tutmayı amaçlıyoruz. ECONiX Araştırma olarak faaliyet gösterdiğimiz pazarlarda sağlık odaklı şirketlere pazar erişimi, sağlık ekonomisi, tıbbi işler ve iş geliştirme odaklı özelleştirilmiş araştırma ve danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Etkin sağlık politikalarının ve sağlıkta ticari başarının sağlık ekonomisinin dinamiklerini verinin gücüyle kavramaktan geçtiğine inanıyoruz.”